جوشكاري قائمVERTICAL WELDING

چکیده :

هدف از این مقاله آشنایی با انواع وضعیتهای جوشکاری ، روش صحیح جوشکاری در وضعیت سربالا و شناخت عیوب مربوط

به آن می باشد .

مقدمه :

وضعيت جوشكاري يكي از مهمترين عوامل در تعيين مهارت جوشكارها وكارآيي فرايندهاي جوشكاري است ، جامعه مهندسين مكانيك آمريكا (ASME ) در مورد ديگهاي بخار، مخازن تحت فشار و همچنين انجمن جوش آمريكا (AWS ) پيشنهادات و توصيه هاي را با جزئيات بيشتر ارائه كرده است .

با گذشت حدود نيم قرن از كاربرد جوش در صنعت ساختمان كشور هنوز معايب زيادي در آن ديده ميشود ،كه يكي از اين مشكلات اجراي جوش قائم(Vertical Welding) مي باشد كه به طور خلاصه به شرح آن مي پردازيم .

انواع حالتهاي جوشكاري ( شکل ) به شرح زیر ميباشدكه عبارتند از :

1) حالت تخت    Flat   2 )حالت افقی ا    Horizonta3)حالت عمودي Vertical    4) حالتسقفي Overhead

كه حالت عمودي به دو دسته : عمودي رو به بالا كه روند حركت از وضعيت ساعت 6 به طرف 12 وعمودي رو به پايين كه برعكس روش قبل از وضعيت ساعت 12 به 6 ميباشد تقسيم ميشود .

جوش قائم در حال حاضر در بخش عمده اي از عمليات جوشكاري مربوط به لوله وساختمان استفاده ميشود، به طور مثال لوله هايي كه در كاربردهاي صنعتي در وضعيتهاي افقي نصب ميشوند معمولا"در وضعيت عمودي جوشكاري ميشوند و به علت سختي در اجرا و عدم دقت غالبا از كيفيت پاييني برخوردار است و مهارت جوشكار نقش مهمي در جلوگيري از بوجود آمدن عيوب ايفا ميكند ،

در وضعیت سربالا الكترود بايستي با كنترل كامل و به طريقي هدايت شود كه يك حوضچه مذاب همگن و يكنواخت در جهت جوشكاري ايجاد شود كه شكل مناسب وميزان پوشيدگي خطوط توسط سرباره را تضمين كند، تا از تشكيل حفرات كه منجر به محبوس شدن سرباره در آنها ميشود جلوگيري كند .

جوشكاري قائم بر روي بيشتر انواع اتصالات استفاده ميشود ، انواع اتصالات مورد استفاده متداول عبارتند از :

1) اتصال سپري 2)اتصال روي هم 3)اتصال لب به لب و ...          

انتخاب زاويه صحيح الكترودنسبت به قطعه كار جزو عوامل بسيار مهم در بدست آوردن جوش خوب در وضعيت قائم مي باشد ، بطور مثال در جوش گوشه چه در اتصال سپري و يا روي هم در موقعيت قائم ،الكترود را بايستي در زاويه 90 درجه نسبت به قطعه كار و نه بيشتر از 15 درجه نسبت به افق براي كنترل ذوب مناسب نگه داشت و همچنين براي بدست آوردن نفوذ و ذوب خوب طول قوس كوتاه نگداشته شود ، بايد دقت داشت كه شدت جريان در حالت قائم كمتر از حالت تخت و در قائم رو به بالا بايد كمي بيشتر از حالت رو به پايين باشد .

هر گونه بي نظمي در هدايت الكترود يا استفاده از شدت جريان بالا به همراه سرعت جوشكاري بالا منجر به بروز عيوب متداولي نظير   :      

1) ناخالصيهاي گل جوشslag inclusion

2)نفوذ ناقص       lack of fusion

3)سوختگي كنار under cut                                                                              

4)بيرون زدگي   overlap

5)تخلخل            porosityكه در فلز جوش نهايتا" باعث كاهش ظرفيت باربري اتصالات ميشود.

شکل 1 : جوش مردود در بازرسی چشمی که عيوب بيرون زدگي , تداخل سرباره درخطوط مشهود است .

شکل 2 : جوش سربالا با ظاهر مناسب

شکل 3 :جوش مردود در بازرسی چشمی ( جوش گسیخته شده در زلزله )

تفاوتهاي استفاده از جوش قائم سر پايين و سر بالا را می توان به صورت زير خلاصه كرد :

1) شرايط سطحي جوش:

شكل ظاهري سطح جوش در حالت قائم رو به پائين (در برخي موارد) بصورت مقعر ولي درحالت قائم رو به بالا بصورت محدب ميباشد .

2) مقطع جوش :

برسي مقطع جوش نشان ميدهد جوش قائم رو به بالا(در برخي موارد) بعلت تحدب داراي ضخامت گلوگاه بيشتري ميباشد ،

3)روند حركت :

پيشرفت جوشكاري درساختمان در وضعيت قائم ، بايد بطرف بالا باشد به استثناء تعمير بريدگي پاي جوش كه طبق شرايط خاص بصورت رو به پايين اجرا مي شود .

4) نوع الكترود و شدت جريان مورد نياز

برخي از الكترودهاي مورد استفاده در جوشكاري قائم بشرح زير است :

1)الكترود 6010E : الكترود سلولزي با روپوش متوسط ،كه براي جوشكاري قائم وخصوصا" سرازير در خطوط لوله و تانكسازي ها در پاس ريشه، گرم ، پرکن ، ونهایی در همه وضعيتها با جريان يكسو و قطبيت معكوس استفاده مي شودو همچنینقوس الکتریکی آن دارای نفوذ بسیار زیاد بوده و می توان ورقهای با ضخامت 8 میلیمتر را در حالت سرازیر و بدون هیچگونه عیب و نقصی جوشکاری نمود .

توصیه ها :

الف ) آمپر بیش از حد توصیه شده توسط سازنده استفاده نشود .

ب ) در محیطهای دور از رطوبت نگهداری شود .

2)الكترود 6013E : الكترود روتيلي كه براي مصارف عمومي و مونتا‍ژكاري ،جوشكاري فولادهاي معمولي ساختماني ،مخازن ،تانكهاي روغن و ... بكار ميرود ،اين الكترود براي حالت قائم سرازير مناسب ميباشد و در همه حالات با جريان يكسو و متناوب و با قطبيت مستقيم استفاده مي شود .کاربردآن در وضعیتهای بسیار مشکل مانند گوشه ها و غیره آ سان است .

توصیه ها :

الف ) آمپر بیش از حد توصیه شده توسط سازنده استفاده نگردد زیرا باعث افزایش پاشش و ... خواهد شد .

3)الكترود 7018 E: الكترود قليايي كم هيدروژن ،جوشي عاري از ترك توليد ميكند ، در جوشكاري قائم رو به بالا بايد قوس كوتاه را انتخاب نمود ، قوس بلند باعث بوجود آمدن تخلخل خواهد شد ، در اين روش نوسان كوچك الكترود ومهره جوش رگه اي به نوسان بزرگ ترجيح داده ميشود ، اين الكترود در وضعيتهاي تخت ، افقي ، عمودي ،سقفي با جريان متناوب و يكسو با قطبيت مثبت استفاده مي شود .

فلز جوش با حدود 1.25 درصد منگنز بی نهایت به ترک گرم و سرد مقاوم می باشد .

نتيجه گيري كلي :

پيشرفت جوشكاري درساختمان در وضعيت قائم Vertical Welding بايد بطرف بالا باشد ،به استثناء تعمير بريدگي هاي پاي جوشكه طبق جدول (4-3 حداقل پيش گرمايش ، نشريه228 ) و در صورتي كه حداقل پيش گرمايش 20 درجه سانتي گراد باشد ميتواند عمليات تعمير بصورت رو به پايين اجرا شود . جوشكاري لوله ها ميتواند بصورت سر بالا يا سر پايين اجرا شود .

رضا اورنگي

مهندسي عمران

Email : این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید